شیر حاوی تمام ترکیبات لازم برای تامین نیازهای تغذیهای و انرژی بدن انسان است. اما شیر به دلیل بالا بودن فعالیت آبی (فعالیت آبی به میزان آب آزاد موجود در یک محصول اشاره دارد که برای رشد میکروارگانیسمها و انجام واکنشهای شیمیایی و آنزیمی در دسترس است این پارامتر بهطور مستقیم بر زمان ماندگاری محصولات تأثیر میگذارد و کنترل آن میتواند به افزایش عمر مفید محصول و کاهش ضایعات کمک کند)یک محیط فوقالعاده برای رشد باکتریهای مانند اشریشیاکلی، سالمونلاها، لیستریا مونوسیتوژنز و سایر باکتریها است که باعث اتلاف تغذیه ای شیر(کاهش یا از بین رفتن ارزش غذایی شیر در اثر عوامل مختلف است) و کاهش کیفیت و ایمنی آن می شوند.
اهمیت مصرف شیر:
ترکیب موجود در شیر | نقش و اهمیت |
---|---|
کلسیم و ویتامین D | برای حفظ سلامت استخوانها و دندانها ضروری هستند. |
پروتئین (کازئین و وی) | برای رشد و ترمیم بافتهای بدن مفیدند. |
ویتامینهای A و B12 | برای سلامت چشم، پوست و عملکرد سیستم عصبی اهمیت دارند. |
آب (حدود 87٪) | به تأمین نیازهای آبی بدن کمک میکند. |
به طور کلی فرآوری حرارتی شیر، یک فن آوری ضروری برای تضمین ایمنی میکروبی شیر جهت مصرف توسط انسان است. فرآیند غیرفعال کردن میکروبی میتواند بلافاصله بیشتر میکروارگانیسمهای پاتوژن(ارگانیسمهایی که موجب ایجاد بیماری می شوند پاتوژن نام دارند) در شیر خام را نابود کرده و ماندگاری آن را افزایش دهد با این حال همواره مشخص شده است که اثرات این حرارت دهی در شیر ، بروز مجموعهای از برهمکنش ها و تغییرات در ترکیبات و ساختار شیر بوده است که در نهایت ویژگیهای حسی ، کیفیت تغذیهای و فیزیکوشیمیایی آن را تغییر داده است.
شیر حرارتدیده؛ توازن دشوار میان ایمنی، ماندگاری و ارزش تغذیهای:
از جمله مهمترین تغییرات ناشی از فرآیند حرارتی میتوان به دناتوره شدن پروتئینهای آبپنیر، کاهش در، دسترس بودن برخی ویتامینها بهویژه ویتامین C و B1 و تغییر در ساختار چربیها اشاره کرد. این تغییرات اگرچه در برخی موارد میتوانند خواص ارگانولپتیکی (رنگ و ظاهر، بو،طعم ،بافت وقوام) شیر را بهبود بخشند، اما در عین حال ممکن است منجر به کاهش ارزش تغذیهای محصول نهایی شوند. بنابراین، انتخاب مناسبترین روش حرارتی، از جمله پاستوریزاسیون با دمای پایین و زمان طولانی (LTLT)، پاستوریزاسیون با دمای بالا و زمان کوتاه (HTST)، یا استریلیزاسیون، باید به گونهای باشد که ضمن تضمین ایمنی میکروبی، حداقل تأثیر منفی را بر کیفیت تغذیهای و حسی شیر داشته باشد. در سالهای اخیر نیز استفاده از فناوریهای نوین مانند فرآوری حرارتی با دمای فوقبالا (UHT)، پالس الکتریکی، و فرکانسهای مایکروویو و التراسونیک به عنوان روشهای جایگزین یا مکمل مطرح شدهاند که میتوانند به بهبود کیفیت نهایی شیر فرآوریشده کمک کنند. در نتیجه، دستیابی به تعادل میان ایمنی، ماندگاری و حفظ کیفیت تغذیهای و حسی شیر، یکی از چالشهای اصلی در صنایع لبنی به شمار میرود.
در این راستا ، شرکت زرین شاد سپاهان با بهره گیری از دانش فنی و فناوریهای نوین ، نقش مهمی در ارتقا کیفیت و ایمنی فرآوردههای لبنی ایفا می کند. این شرکت با استفاده از تجهیزات پیشرفته و رعایت استانداردهای بین المللی ، محصولات متنوعی از جمله پودر شیر خشک ، پودر آب پنیر و پودر پنیر را تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می نماید.فرآیندهای تولید در این شرکت به صورت کاملا بهداشتی و با کنترل دقیق دما و زمان انجام می شود تا ضمن حفظ ارزش تغذیه ای ، ایمنی میکروبی محصولات نیز تضمین گردد. بدین ترتیب، این شرکت با تمرکز بر تحقیق و توسعه به بهبود مستمر کیفیت محصولات خود پرداخته و در جهت تامین نیازهای مصرف کنندگان و ارتقا سلامت جامعه گام برمی دارد.